-
Kolyeci Mehmet
Takı Tasarımları
Zebercetin en önemli özelliği sadece tek bir rengi olmasıdır. Bu renk yeşildir. Ancak yeşilin değişik tonlarında olabilir. Sarı-yeşil, altınımsı yeşil, kahverengimsi yeşil, koyu yeşil gibi tonları vardır. Renk tonları, içinde bulundurduğu demir, nikel ve krominyum oranıyla yakından ilgilidir. Zebercet, cam parlaklığında, yağlı görünümlü ve saydam yapılıdır. Sertlik derecesi 6.5 ile 7 arasında değişmektedir.
Arapça kökenli ‘zebercet’ kelimesi Osmanlı Devleti döneminde, yeşil renkli değerli bir taş çeşidini tanımlamak için kullanılıyordu. Kelime Arapça’dan dilimize aynı şekilde girmiştir. Zebercet Kızıldeniz yakınlarında bulunan bir adanın adıdır (Zagbargat Adası). Taşların ilk kaynağı bu ada olduğu için buradan getirilen taşlara da zebercet denilmiştir. Zebercet taşı dünyada ‘peridot’ adıyla tanınmaktadır. Peridot aslında tek bir mineral değildir. Fayalit ve forserit minerallerinin birleşiminden oluşmaktadır. Peridot kelimesi Yunanca kökenlidir ve ‘zenginlik veren’ anlamında peridona kelimesinden türetilmiştir. Peridot, olivine mineralinin bir çeşididir. Bu nedenle bazı kaynaklarda zebercet anlamında ‘olivine’ kelimesinin de kullanıldığı görülmektedir. Halk arasında bazı yörelerde ‘yılan taşı’ şeklinde adlandırıldığı olmaktadır. Bu adlandırma yılan zehrinin yeşil renk olduğunun düşünülmesindendir.
4000 yıldan fazla bir zamandır değerli taş olarak çıkarılan zebercet, Eski Ahit'te İbranice adıyla ‘pitdah’ olarak adı geçen taştır. Zebercetin Mısır Kraliçesi Kleopatra'nın en sevdiği değerli taş olduğu söylenir. Zebercet diğer birçok değerli taşla, hatta zümrütle karıştırılmıştır. İngiliz Kraliyet hazinelerindeki birçok zümrüdün zebercet olduğu sonradan anlaşılmıştır. Zebercet, zirkonla, yeşil garnet ve yeşil turmalin ile de sıklıkla karıştırılmaktadır. Son yıllarda Keşmir yakınlarında bulunan yeni peridot madenlerinden büyük boylarda ve çok güzel renklerde taşlar çıkartılmıştır. Böylece zebercet taşı yeniden gündeme gelmiş ve aranılan bir taş olmuştur. En güzel peridotlar, Pakistan ve Afganistan arasındaki sınırdan gelir. Çin, Amerika, Avustralya, Brezilya, Kenya, Meksika, Seylan’da da çıkartılmaktadır. Burma’dan gelen, parlak yeşil ve ipeksi ışıltı veren taşlar diğer ülkelerden gelenlere oranla daha pahalıdır.