-
Kolyeci Mehmet
Takı Tasarımları
Turkuaz, hidratlı bakır, alüminyum ve fosfat bileşiminden oluşan değerli bir taştır. Mavi ile yeşilimsi mavi arasında değişen bir rengi vardır. Bu renk genellikle gök mavisi şeklinde ifade edilmektedir. Dünyada camgöbeği yeşili ya da Türk mavisi olarak adlandırılan renk turkuaz rengidir. Turkuaz, mavi rengini içersindeki bakırdan alırken, yeşil tonlarını demir ve krom karışımından almaktadır. Saydam olmayan ve mumsu bir yapısı vardır. İçinde genellikle çatlak gibi görünen damarlı bir yapı görünür. Bu yapı içine karışmış değişik minerallerden kaynaklanmaktadır. Gök mavisi tonlarında olanlar, damarsız ve lekesiz yapıda olanlar daha değerli olarak kabul edilirler. Sertliği Mohs cetvelinde 5 ile 6 arasında değişiklik gösterir. İşlenirken genellikle fasetli kesilmez yuvarlak kesim yapılır ve cilalanarak kullanılır. İyi cila kabul eder. Zaman içinde kullanıldıkça parlaklığı azalır ve renginde açılmalar olabilir. Yağa karşı hassadır. Yağı emer ve renginde zamanla bozulma oluşur.
Turkuaz, ülkemizde ‘firuze’ adıyla da bilinmektedir. Firuze adlandırması dilimize Farsça’dan, Turkuaz adlandırması ise dilimize Fransızca’dan girmiştir. Eski dönemlerde Türkiye üzerinden Fransa’ya gönderilen bu taşa, Fransızlar ‘Türk’ten gelen’ anlamına ‘turqois’ demişlerdir Sonradan bu kelime Türk mavisi anlamında ‘Turquoise’ şeklinde yerleşmiştir. Günümüzde de dünya ülkelerinde bu şekilde kullanılmaktadır. Eski Mısır’da mücevher yapımında kullanılan Turkuazın genellikle sihirli bir taş olduğu ve insanları kötü durumlardan koruduğuna inanılmıştır. Özellikle Aztek, Maya ve Kızılderililerde bu inançlar oldukça güçlü olmuştur. Günümüzde de nazardan koruması için takılan nazar boncukları turkuazdan yapılmakta ya da turkuaz renkleri taşımaktadır. Bugün başta İran olmak üzere, ABD, Meksika, İsrail, Afganistan ve Çin en önemli turkuaz üreticileridir. Kaliteli turkuazlar İran'ın kuzeyindeki yataklardan çıkartılmaktadır. Günümüzde suni olarak da üretilen Turkuaz, gerçek Turkuaz'ın önemini azaltmıştır. Bazen uzmanlar bile gerçek ve suni turkuazları birbirinden ayırmakta zorlanmaktadırlar.